ΕΥΛΑΒΕΙΣ ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΕΣ ΣΤΟ ΠΑΛΑΙΟΜΟΝΑΣΤΗΡΟ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΤΑ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
‘’Τόπος με μεγαλείο φυσικού κάλλους το οποίο υπενθυμίζει τις ανάγκες των ανθρώπων για να αντλούν θεϊκά μηνύματα από την φύση και την εκκλησιαστική παράδοση και ιστορία μας…’’’
Την Πέμπτη το πρωί στις 24 Ιουνίου 2010, τελέσθηκε σε κατανυκτικό κλίμα, θεία λειτουργία για τον εορτασμό του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου στο Παλαιομονάστηρο των Αγίων Τεσσαράκοντα. Ναι, υπάρχει και Παλαιομονάστηρο στους Αγίους Τεσσαράκοντα.
Πρωί – πρωί λοιπόν γύρω στις 6:00 πμ, ο Γέροντας Εφραίμ ηγούμενος της Μονής των Αγίων Τεσσαράκοντα Σπάρτης, οι ιερομόναχοί της και περισσότεροι πιστοί από πέρυσι, ξεκίνησαν για το Παλαιομονάστηρο των Αγίων Τεσσαράκοντα - που βρίσκεται πίσω από την σημερινή Μονή - βαθειά ριζωμένο και καλά κρυμμένο στην χαράδρα του Σωφρώνη απ’ όπου διέρχεται ο ομώνυμος χείμαρρος ή ο Γοργύλας κατ’ άλλους.
Ξεκινώντας από το σημερινό Μοναστήρι, πήραμε τον χωμάτινο δρόμο που οδηγεί προς τη χαράδρα, του Σωφρωνίου, όπου βρίσκεται καλά κρυμμένο το Παλαιομονάστηρο των Αγίων Τεσσαράκοντα με τα ασκηταριά του, τον Αι Γιάννη τον Πρόδρομο, το Καταφύγι …, περιοχή μοναδικής φυσικής ομορφιάς με μεγάλη ιστορία, τόπος ασκητικός, ιερός για αιώνες τώρα.
Αφού αφήσαμε τον χωματόδρομο πιάσαμε το μονοπάτι που κατεβαίνει στο ρέμα όπου τρέχουν τα γάργαρα νέρα από το Τσιντζινιώτικο ρέμα, υπό τους πρωινούς φυσικούς -μουσικούς ήχους των πουλιών και του νερού. Αφού φτάσαμε στο ρέμα, το διασχίσαμε για να πιάσουμε την αριστερή όχθη και να βρούμε το μονοπάτι που οδηγεί στο Παλαιομονάστηρο. Πολύς ο κόσμος φέτος που κατέβηκε, όλων των ηλικιών. Μικρά παιδιά, νέοι και μεγαλύτεροι, άνδρες και γυναίκες. Πολλοί πήγαιναν για πρώτη φορά, άλλοι πηγαίνουν για προσκύνημα στον ιερό ασκητικό χώρο κάθε χρόνο.
Ο σπουδαιότερος μεγαλοευφυέστερος ανθρώπινος καλλιτέχνης θα αδυνατούσε να συλλάβει την σοφή κατασκευή αυτού του φανταστικού μικρόκοσμου. Μέσα σ’ ένα τέτοιο χώρο οι πατέρες ασκήτεψαν και αφιερώθηκαν στον Λόγο του Θεού, για αιώνες (από τον 12ο) πριν χτίσουν την σημερινή Ιερά Μονή των Αγίων Τεσσαράκοντα. γύρω στο 1600.
Πάνω από τα κεφάλια μας οι όγκοι των βουνών, τα κάθετα βράχια με τα καταπράσινα δένδρα και φυτά, μια θεϊκή γαλήνη και ηρεμία ψυχής εισχωρεί μέσα μας καθώς περπατάμε. Στα απόκρημνα αυτά βράχια διάφορες σπηλιές που χρησιμοποιήθηκαν για αιώνες από τους πατέρες ως ασκηταριά, καταφύγια, ερημητήρια. Πολλές απ’ αυτές θα πρέπει να ήταν αγιογραφημένες. Σε πολλές απ’ αυτές υπάρχουν τα οστά των κτητόρων τους.
Ο άγιος ηγούμενος, οι μοναχοί και οι πιστοί κρατώντας τα απαραίτητα για τη θεία λειτουργία σκεύη, υλικά και πράγματα για την Θεία Λειτουργία, ανεβαίνουν ήσυχα το μονοπάτι. Σε 15 – 20 λεπτά φθάσαμε στο Παλαιομονάστηρο.
Αντικρύζεις και ξεχωρίζεις το Παλαιομονάστηρο από τα εναπομείναντα κτίσματα και τεράστια πέτρινα τόξα που ορθώνονται μπροστά σου και μεμιάς καταλαβαίνεις ότι εδώ υπήρχε ένα κτίσμα (ίσως τριώροφο) πραγματικά μοναδικό που θα πρέπει να έφτανε ως την άκρη του ρέματος. Ένα κτίσμα φτιαγμένο με φυσικά υλικά, με πολύ ιδρώτα, μεράκι και πίστη. Πέτρες, κεραμίδια παντού στα δεξιά και αριστερά μας. Ανεβαίνουμε τα παλιά διαζώματα. Φτάνουμε στα πέτρινα τόξα. Σκύβουμε, περνάμε από κάτω τους και ανεβαίνουμε για λίγα μέτρα ακόμα μία απότομη ανωφέρεια. Αριστερά μας ο παλιός φούρνος, στο επόμενο σκαλοπάτι το ανώτερο διάζωμα και μπροστά μας ο τοίχος του σπηλαιώδους ναού με τις μοναδικές αγιογραφίες του.
Τεράστιοι απόκοσμοι βράχοι μας κοιτούν με μια υπερφυσική θωριά, λες και η Φύση με ένα θεϊκό πρόσταγμα τους έφτιαξε για να επιβλέπουν και να προστατεύουν τον άγιο χώρο.
Οι πατέρες της Ιεράς Μονής με ευλάβεια ετοιμάζουν το χώρο, τον ναό και τα διάφορα σκεύη για να ξεκινήσει η Θεία Λειτουργία. Ο κόσμος προσφέρεται να βοηθήσει.
Όπως και πέρυσι έτσι και φέτος, πολλές σκέψεις, αισθήματα θυμού, αγανάκτησης διαπερνούν το μυαλό μου, για την ακατανόητη συνεχιζόμενη αδιαφορία των αρμοδίων υπηρεσιών και τοπικών αρχόντων μας, γι’ αυτά τα μοναδικά μνημεία, τα οποία δεμένα με το απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς τοπίο, παραμένουν στον χρόνο χωρίς καμιά φροντίδα χωρίς καν να μιλάμε γι’ αυτά.
Προκειμένου μάλιστα να υλοποιηθούν τα μεγαλόπνοα έργα διαχείρισης σκουπιδιών (δεματοποιητής) στην περιοχή, επιμελώς στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων δεν αναφέρονται τα άγια και ιστορικά αυτά μνημεία. Επιμελώς αποκρύπτονται για να εξυπηρετηθεί όπως διατυμπανίζουν το δημόσιο συμφέρον και η υγεία. Μα καλά θα πρέπει να εξαφανίσουν τα μνημεία και την ιστορία μας για να εξυπηρετηθούν άλλοι σκοποί; Θα έδινε ποτέ κανείς την έγκρισή του για τέτοιου είδους επιχειρήσεις κοντά σε ιερούς μουσουλμανικούς χώρους και μνημεία; Πραγματικά τα διακυβεύματα πολλά…Κατ’ αυτόν τον τρόπο θέλουμε να αναδείξουμε τους ιστορικούς θησαυρούς μας, βάζοντας δίπλα τους για χρόνια τώρα, επιχειρήσεις ή δραστηριότητες ανεξέλεγκτης ή αμφίβολης διαχείρισης σκουπιδιών;
Μα καλά αυτοί που παίρνουν τέτοιες αποφάσεις ή δίνουν – ελαφρά την καρδία - εγκρίσεις ή σχεδιάζουν, λαμβάνουν έστω και για λίγο υπόψη τους, την ιστορία, την θρησκεία μας και εν γένει τον πολιτισμό μας;
Δεν έχουν παρά να δουν λοιπόν την περιοχή ως μια φωτογραφία. Μια φωτογραφία φυσικής ομορφιάς, επιλεγμένη από τον Θεό, σχετιζόμενη άμεσα με τις ανθρώπινες δραστηριότητες, την ιστορία, και τον πολιτισμό μας. Οι πρόγονοί μας έβαλαν σ’ αυτή τη φωτογραφία:
- τον παλιό Αϊ Γιώργη στη θέση Τσάκωνα (ίσως εκεί ήταν η θέση του Πυθαέως Απόλλωνα),
- τον αρχαίο ναό του Μεσσαπέως Διός (με τον μοναδικό σφραγιδόλιθο και τα 1200 αναθήματά του)
- το μνημειακό Σύνολο του Παλαιομονάστηρου των Αγίων Τεσσαράκοντα
- το Καταφύγι (μοναδικό 4ώροφο κτίσμα σε σπηλιά)
- τον Αϊ Νικόλα (11ος)στο Κεφαλάρι
- την καμαροσκεπή βυζαντινή κρήνη χτισμένη με αρχαία αγκωνάρια
- το μεταβυζαντινό πηγάδι (που ίσως υπάρχει από το 13ο αιώνα)
- την Χτόριζα ή Κτητόρισσα
- τα βυζαντινά παρεκκλήσια της Ιεράς Μονής (Αγία Βαρβάρα, Αγιο Γεώργιο, Προφήτη Ηλία)
- την ίδια την Μονή με τους πολυπληθείς επισκέπτες της που λειτουργεί πανελλαδικά ως στολίδι του τόπου μας και Φάρος της Ορθοδοξίας μας
Οι σημερινοί απόγονοί τους τοποθέτησαν στο μέσον αυτής της περιοχής – της φωτογραφίας – ‘’το αίσχος του σκουπιδότοπου’’ και ακόμα και σήμερα θέλουν και εξακολουθούν να συνεχίσουν τη λειτουργία του, με τον δεματοποιητή.
Αν αυτή η περιοχή ήταν σε άλλο κράτος πχ στην Γερμανία, το σίγουρο είναι πως η τύχη της θα ήταν άλλη …Δυστυχώς στην Ελλάδα μας, η τύχη της και η προοπτική της, είναι για διαχείριση σκουπιδιών κλπ
Είναι δυνατόν ο φυσικός και πολιτισμικός πλούτος αυτής της περιοχής να μην έχει αναδειχθεί; Να μην έχει γίνει καμία προσπάθεια ήπιας διαχείρισης και ανάδειξης; Να μην αποτελεί μια ενναλλακτική διαδρομή για τους επισκέπτες μας, εμπλουτισμένη με φυσικές διαδρομές προς Βασσαρά - Τσίντζινα, προς Κελεφίνα – Ευρώτα, προς Χρύσαφα, Αφυσσού, προς Θεολόγο, Κοκκινόραχη; Να μην αποτελεί διαδρομή και ανοικτό βιβλίο ιστορίας και πολιτισμού για τους μαθητές των σχολείων, τους κατοίκους, τους επισκέπτες;
‘’ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΘΕΟΣ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΥΛΟΓΕΙ ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΤΟ ΑΔΙΚΟ’’
Αυτές οι σκέψεις όμως τελειώνουν καθώς θα αρχίσει η Θεία Λειτουργία. Ο ηγούμενος, οι πατέρες και οι πιστοί έχουν εισέλθει στον σπηλαιώδη ναό με τις μοναδικές αγιογραφίες (του Κων/νου Μανασσή – 13ος). Αναμμένα λίγα κεράκια και το φυσικό φως να μπαίνει από την είσοδο. Απόλυτη σιγή ευλάβεια απ’ όλους. Οι αρχαίοι πατέρες που άφησαν τη ζωή τους σ’ αυτό το χώρο, , μας αφουγκράζονται. Οι πιστοί, μυημένοι προφανώς στον εορτασμό του ‘’Γενεθλίου του Προδρόμου’’ που λαμβάνει χώρα κάθε χρόνο, ψέλνουν ψιθυριστά…Απόλυτη ευλάβεια. ¨
Μετά το πέρας της θείας λειτουργίας αφού όλοι έλαβαν το αντίδωρο από τον ηγούμενο εξήλθαν από την φανταστική αγιογραφημένη σπηλιά. Μοιράστηκε λουκουμάκι και κουλουράκι από τους παρευρισκόμενους προσκυνητές και δροσιστήκαμε όλοι με ένα ποτηράκι νερό.
Ευχές από τον Γέροντα και τους Πατέρες της Μονής: ‘’Ας σας έχουν καλά και ας σας προστατεύουν οι άγιοι Τεσσαράκοντα Μάρτυρες και του χρόνου ας σας ξαναοδηγήσουν εδώ !!!
Αφού μαζέψαμε τα πράγματα που είχαμε φέρει για την θεία λειτουργία πήραμε τον δρόμο της επιστροφής.
Ραντεβού πάνω, στην Ιερά Μονή για καφεδάκι από τους φιλόξενους Πατέρες
‘’Ο Θεός και η ευλογία των σαράντα αγίων μαρτύρων μαζί σας’’ Και του Χρόνου!!
Χρήστος Πλειώτας του Παναγιώτη
Κοινωνιολόγος
Διαβάστε περισσότερα...
